Đầu cơ là gì? Phân biệt giữa đầu cơ và đầu tư trên thị trường

Trong xã hội hiện nay, cụm từ đầu cơ và đầu tư được nhắc đến rất nhiều ở các lĩnh vực tài chính kinh tế. Vậy đầu cơ là gì? Vì sao hình thức đầu cơ lại đang là một xu hướng mang đến nhiều bàn luận? Đầu cơ có thật sự mang về lợi nhuận cao? Đầu cơ và đầu tư khác nhau những điểm như thế nào trên thị trường chứng khoán? Hãy cùng tìm hiểu các thông tin về hoạt động đầu cơ là gì qua bài viết bên dưới nhé!

Định nghĩa khái niệm đầu cơ và đầu tư trong lĩnh vực tài chính

Khái niệm đầu cơ là gì? Sự khác nhau giữa đầu cơ và đầu tư như thế nào?

Thế nào là hoạt động đầu cơ?

Khái niệm đầu cơ trên thị trường

Đầu cơ (tiếng Anh gọi là Speculation) được biết đến nhiều nhất trong lĩnh vực tài chính. Đầu cơ được giải thích là việc làm của một nhà giao dịch chứng khoán, họ thu lợi nhuận đến từ việc tích lũy, mua bán hay có trường hợp bán khống các loại tài sản như tiền tệ, hàng hóa, bất động sản, cổ phiếu,…

Sự đầu cơ là một hình thức được diễn ra trong thời gian ngắn hạn và thu lời dựa trên các biến động mạnh của thị trường cũng như các chênh lệch về giá. Có thể hiểu cụ thể về hình thức đầu cơ như sau: khi nhu cầu thị trường cao có nghĩa là có nhiều người tham gia trong trạng thái mua nhiều sẽ dẫn đến sự tăng giá cả; trường hợp ngược lại, khi nguồn cung cao thì giá cả sẽ có xu hướng giảm xuống. Lúc này tùy theo vị thế của nhà đầu tư đang ở đây mà xu hướng tăng giảm này có đem lại lợi nhuận cho họ hoặc không. Vì vậy, đa số ý kiến đều cho rằng việc đầu cơ mang đến lợi nhuận cao nhưng song song với đó là rủi ro đi kèm cũng cao không kém.

Ví dụ về hoạt động đầu cơ

Vào thời điểm đầu năm 2020 trước sự bùng nổ của đại dịch Covid 2019, khẩu trang là một loại mặt hàng được tìm kiếm sôi nổi. Một số người dân sớm nhận thấy được sự cần thiết của mặt hàng này đã tiến hành mua vào một số lượng lớn khẩu trang để tích trữ. Chỉ sau đó một thời gian ngắn, khẩu trang đã trở thành mặt hàng “khan hiếm” khi tất cả mọi người đều săn lùng. Lúc này, các nhà đầu cơ đã tung số lượng khẩu trang mà họ đã tích trữ và bán ra với giá cao gấp 2 đến 3 lần bình thường. Những nhà đầu cơ khẩu trang lúc đó đã thu về lợi nhuận từ sự chênh lệch giá chỉ trong một thời gian rất ngắn.

Thế nào là hoạt động đầu tư?

Đầu tư là loại hình hoạt động kinh doanh vốn của một cá nhân hay tập thể vào một doanh nghiệp với mục đích tạo tạo ra nguồn thu vào ổn định. Việc đầu tư là hình thức hoạt động dài hạn đòi hỏi nhà đầu tư cần chuẩn bị bài bản và chỉn chu trong toàn bộ quá phân tích đối tượng chuẩn bị đầu tư.

Hoạt động đầu cơ diễn ra ở những thị trường nào?

Hoạt động đầu cơ diễn ra chủ yếu trong thị trường tài chính và bất động sản

Có thể nói rằng đa số các khối lượng lớn các giao dịch trên thị trường chứng khoán chủ yếu là từ sự đầu cơ. Việc này dựa trên sự biến động của thị trường và chênh lệch về giá từ tác động của các thông tin kinh tế hằng ngày và các phân tích kỹ thuật. Thông qua đó, số lượng lớn nhà giao dịch chứng khoán đã sử dụng điểm này để thu về lợi nhuận lớn một cách nhanh chóng.

Bên cạnh thị trường tài chính chứng khoán, việc đầu cơ còn xuất hiện nhiều trong thị trường bất động sản. Dù vậy, do thị trường bất động sản có tính thanh khoản chậm nên nếu nhà đầu cơ không linh hoạt thì sẽ dễ dàng dẫn đến tình trạng “chôn vốn” và “ép sóng”. Nhưng đối với thị trường chứng khoán thì các hoạt động đầu cơ luôn được diễn ra gần như liên tục. Vì một số cổ phiếu có tính thanh khoản cao nên nhà đầu tư sẽ rất ít gặp trường hợp chôn vốn.

Đối với thị trường bất động sản, một nhà đầu tư muốn thực hiện việc đầu cơ thì phải có một số lượng vốn khá lớn. Ngược lại, chỉ cần số vốn nhỏ từ 1 triệu đến vài tỷ là các nhà đầu tư ở thị trường chứng khoán có thể thực hiện đầu cơ bằng cách lướt sóng ngắn hạn.

Nhà đầu cơ thường có những tính cách nào?

Nhà đầu cơ chứng khoán phải chấp nhận rủi ro lớn

Nhìn chung đa số các nhà đầu cơ thường được đánh giá là những người ưa chuộng mạo hiểm. Bởi vì chỉ cần có những thông tin nhỏ về giá sẽ có khả năng thay đổi trong tương lai thì họ luôn trong trạng thái sẵn sàng thực hiện giao dịch.

Các nhà đầu cơ chứng khoán thường sử dụng các chiến lược giao dịch trong thời gian ngắn hạn với mục đích đem lại lợi nhuận vượt xa các nhà đầu tư truyền thống. Họ sẵn sàng chấp nhận các rủi ro lớn với mong muốn kiếm được lợi nhuận cao nhằm bù đắp cho những rủi ro có thể xảy ra.

Tuy vậy, một nhà đầu cơ sẽ không thể tồn tại trong thị trường chứng khoán quá lâu nếu rủi ro mà họ đối mặt quá lớn. Vì thế họ phải sử dụng đa dạng chiến lược giao dịch như: sử dụng lệnh dừng lỗ, thống kê hiệu suất giao dịch hay tính toán vị thế theo dõi số liệu. Những chiến lược giao dịch này sẽ hỗ trợ các nhà đầu cơ có thể phần nào kiểm soát những rủi ro họ gặp phải.

Nhà đầu cơ chứng khoán là người có chuyên môn cao

Để có thể kiếm về lợi nhuận khủng từ những tài sản họ đã đầu cơ thì việc hiểu rõ về lĩnh vực mà họ đang đầu tư là điều quan trọng nhất. Thông qua đó các nhà đầu cơ có chuyên môn và khả năng tính toán chấp nhận rủi ro cao.

Các nhà đầu cơ đã phải cố gắng đưa ra các dự đoán chính xác sự biến đổi về giá cả trong tài sản, từ đó họ mới có thể thu được về khoản lợi nhuận tiềm năng. Tùy theo cách thức giao dịch của từng nhà đầu cơ mà sử dụng những đòn bẩy và khuếch đại lợi nhuận nếu các dự đoán thị trường của họ đưa ra là chính xác. Ngược lại, nếu là một dự đoán sai lầm thì việc sử dụng đòn bẩy sẽ dẫn đến khoản thua lỗ khổng lồ cho các nhà đầu cơ,

Những kiểu nhà đầu cơ phổ biến trên thị trường

Phân loại những nhà đầu cơ trên thị trường chứng khoán

Trên thị trường chứng khoán sẽ dễ bắt gặp các kiểu nhà đầu cơ sau:

• Nhà đầu cơ là những người giao dịch cá nhân: là trong thời gian ngắn hạn, những người này tiến hành đầu tư tài chính nhằm mang về lợi nhuận từ trong việc kinh doanh chênh lệch giá từ tài sản tài chính này.
• Nhà đầu cơ là các nhà tạo lập thị trường: là những người trái với vị thế của người tham gia thị trường, họ đầu cơ để thu lợi nhuận trong sự thay đổi về giá cả tài sản.
• Nhà đầu cơ là các công ty tự doanh: là khi các doanh nghiệp này sử dụng đòn bẩy tài chính để tiến hành giao dịch chứng khoán và từ đó mang về lợi nhuận chỉ trong thời gian ngắn hạn.

Đầu cơ ảnh hưởng như thế nào đến thị trường tài chính?

Hình thức đầu cơ có ảnh hưởng nhất đến thị trường tài chính trong việc tạo ra tính thanh khoản. Các nhà giao dịch tài chính có thể thuận tiện giao dịch ở bất kỳ thời điểm nào thông qua hoạt động đầu cơ. Thêm vào đó, hệ thống tài chính trên thị trường cũng sẽ hoạt động một cách suôn sẻ hơn. Hoạt động đầu cơ là một trong những yếu tố mang đến cho thị trường nguồn vốn lớn, góp phần hỗ trợ các công ty mở rộng quy mô đầu tư sản xuất và theo đó đẩy mạnh phát triển nền kinh tế trong nước.

Bên cạnh đó, hoạt động đầu cơ còn mang đến cơ hội cho các nhà giao dịch thuận tiện sử dụng các nghiệp vụ như phòng vệ hoạch định kinh doanh chênh lệch giá. Thông qua đó các nhà đầu cơ có thể hạn chế được rủi ro trong hoạt động kinh doanh.

Sự khác biệt giữa đầu cơ và đầu tư trong thị trường chứng khoán

Phân biệt điểm khác nhau giữa đầu tư và đầu cơ trong thị trường chứng khoán

Hoạt động đầu cơ và đầu tư có khá nhiều điểm giống nhau khi cùng thực hiện trên các thị trường tương tự. Cả hai hoạt động này đều với mục đích tìm kiếm lợi nhuận nên thường được nhiều người gọi chung là hoạt động “đầu tư”. Tuy nhiên, bạn cần phải phân biết được sự khác nhau giữa hai hoạt động này để có chiến lược giao dịch đúng đắn. Dưới đây là các điểm khác nhau cơ bản giữa hoạt động đầu tư và đầu cơ:

• Đầu tư được định nghĩa là việc mua về một loại hình tài sản tài chính bất kỳ với kỳ vọng thu về lợi nhuận ổn định cao. Ngược lại, đầu cơ là hoạt động giao dịch tài chính có tính chất rủi ro cao khi nhà đầu cơ muốn mang về một khoản lợi nhuận lớn.
• Trong hoạt động đầu tư, hầu hết các nhà giao dịch phải có những phân tích cơ bản để tìm ra các nơi có tiềm năng. Đồng thời, sử dụng các công cụ phân tích kỹ thuật để có thể đưa ra những quyết định điểm mua và điểm bán tối ưu. Đối với đầu cơ, đa số các quyết định phụ thuộc vào những tâm lý thị trường và tin đồn.
• Thời gian để tiến hành đầu tư là khá dài vì các nhà đầu tư không quan tâm đến những lợi nhuận ngắn hạn và họ cũng rất ít tham gia vào những giao dịch ngắn hạn. Trong khi đó, hoạt động đầu cơ luôn được đưa ra quyết định trong thời gian rất ngắn như vài tháng, vài ngày hay thậm chỉ là trong các phút ngắn ngủi như việc đầu cơ tại thị trường chứng khoán phái sinh.
• Mức độ rủi ro của hoạt động đầu cơ luôn cao hơn rất lớn so với hoạt động đầu tư.
• Những nhà đầu cơ luôn mong muốn lợi nhuận có được thông qua sự chênh lệch giá tác động bởi mức cung cầu trong thời gian ngắn hạn trên thị trường. Ngược lại, nhà đầu tư lại mong muốn thu lời từ sự thay đổi trong giá trị của các tài sản đầu tư.
• Đầu cơ và đầu tư luôn mong muốn lợi nhuận có được ở mức cao. Tuy nhiên các nhà đầu tư chỉ kỳ vọng ở mức đủ cao nhưng đảm bảo an toàn và rủi ro thấp. Do vậy, các hoạt động đầu tư luôn là dài hạn vì đa số cổ phiếu ngắn hạn sẽ vận động theo mức cung cầu trên thị trường mà ngược lại trong dài hạn chúng sẽ vận động theo giá trị nội tại. Trái lại nhà đầu cơ mong muốn lợi nhuận cao để bù đắp cho tỷ lệ rủi ro cao mà họ phải chấp nhận.
• Hoạt động đầu tư thường được giao dịch bởi chính tiền của nhà đầu tư hoặc sử dụng nguồn vốn đi vay nhưng chỉ diễn ra trong thời gian ngắn hạn và tỷ lệ khá thấp. Hoạt động đầu cơ lại sử dụng nguồn vốn vay và sử dụng đòn bẩy cao cho các giao dịch.
• Hoạt động đầu cơ gặp rủi ro khi không có sự ổn định lâu dài và không mang đến sự chắc chắn.
• Các nhà đầu cơ thường là những người ưa mạo hiểm và táo bạo vì họ luôn sẵn sàng chấp nhận rủi ro để mang về lợi nhuận cao. Trái lại, các nhà đầu tư lại mang tính thận trọng và cẩn thận hơn.

Bảng so sánh những điểm khác biệt giữa hoạt động đầu cơ và đầu tư:

Đâu là sự lựa chọn tốt: Đầu cơ hay đầu tư?

Nên lựa chọn hoạt động đầu tư hay đầu cơ để tối đa hóa lợi nhuận

Sau khi đã tìm hiểu về thuật ngữ đầu cơ là gì, tiếp theo đây bài viết sẽ giúp bạn trả lời cho câu hỏi nên thực hiện hoạt động đầu cơ hay đầu tư?

Trên thực tế, không ai hoặc không có câu trả lời nào thật sự chính xác để giải đáp câu hỏi này. Vì dựa trên nhiều yếu tố chủ quan của một nhà giao dịch như cách nhìn nhận, tính cách và sự hiểu biết của họ để quyết định.

Ví dụ:

• Nhà giao dịch có tính cách ưa thích sự mạo hiểm đồng thời họ dành ra nhiều thời gian để quan sát thị trường và tiến hành giao dịch. Họ linh hoạt, nhạy bén nắm bắt các thông tin mới nhất tại thị trường trong nước. Đối với những người có tính cách như trên sẽ thích hợp trong hoạt động đầu cơ. Vì với sự nhạy bén nắm bắt thị trường giao dịch cũng như xu hướng dịch chuyển của dòng tiền thì việc đầu cơ thành công là một khả năng cao.
• Nhà giao dịch là người thiên về sự an toàn đảm bảo, làm việc thận trọng và có đam mê trong các nghiên cứu báo cáo thị trường. Những người này có thể không có nhiều thời gian để xem xét các biến động trên thị trường nhưng vẫn mong muốn lợi nhuận thu được ở mức ổn định hoặc cao trong thời gian dài hạn. Đương nhiên lựa chọn đầu tư mới là hành động thông minh đối với họ.

Mách bạn một số mẹo giúp đầu cơ chứng khoán thành công

Các chiến lược giúp hoạt động đầu cơ hiệu quả trên thị trường chứng khoán

Đầu cơ chứng khoán thường vẫn được xem là một ngách của hoạt động đầu cơ mà tại đó cổ phiếu hay cụ thể là các mã chứng khoán sẽ là đối tượng chịu tác động trực tiếp. Các nhà đầu cơ thường sẽ tận dụng tính tự phát của thị trường chứng khoán chung với mong muốn thu về lợi nhuận một cách nhanh chóng.

Nhà đầu cơ có thể thực hiện việc đẩy giá cổ phiếu trên thị trường thông qua việc tạo áp lực lên quan hệ cung cầu. Lúc này, vì lý do khan hiếm cổ phiếu giá trị của chúng sẽ tăng lên. Dưới đây sẽ là một số bí kíp mà bạn có thể bỏ túi để thực hiện hoạt động đầu cơ.

Mua trước bán sau

Mua trước bám sau là một chiến thuật được sử dụng rộng rãi đối với các nhà đầu tư lâu năm. Ví dụ, bạn đang có trong tài khoản nguồn tiền mặt và cổ phiếu, mà tại thời điểm này cổ phiếu đang trên đà sụt giá. Cùng lúc này, bạn dự đoán được rằng trong phiên giao dịch lần tới thì giá cổ phiếu sẽ tăng. Do đó, bạn đưa ra quyết định giữ lại số cổ phiếu này và đồng thời mua thêm vào một lượng cổ phiếu bằng với số lượng mà bạn đang có.

Tiếp theo đó, bạn chờ đến khi phiên giao dịch của ngày tiếp theo kết thúc thì bán đi lượng cổ phiếu vừa mua. Lúc này bạn vừa có được lợi nhuận từ phần chênh lệch giá của 2 ngày mà vẫn giữ lại được số lượng cổ phiếu gốc.

Lướt phiên giao dịch

Chiến thuật này có sự tương tự với chiến thuật mua trước bán sau, có thể hiểu là thực hiện khi thị trường đang nằm trong thời gian tích lũy và đồng thời giá cổ phiếu có sự dao động không đáng kể.

Ví dụ: Cổ phiếu của doanh nghiệp Y đang dao động trong mức từ 30 đến 35 nghìn VNĐ/cổ phiếu. Lúc này, bạn có thể tranh thủ cơ hội mua vào khi cổ phiếu đang có giá 30 nghìn VNĐ và chờ đợi thời cơ bán ra khi giá tăng lên mức 35 nghìn VNĐ.

Bán khống

Bán khống là hình thức của một loại cổ phiếu đang có xu hướng giá sụt giảm dần theo thời gian. Trong trường hợp như thế này, thay vì lựa chọn bán đi số cổ phiếu giảm thì các nhà đầu có sẽ liên hệ với một số nhà giao dịch khác cũng đang có cùng loại cổ phiếu. Họ sẽ tiến hành bán đi số cổ phiếu họ đang có với một mức giá đã giảm.

Trên đây là các thông tin giải đáp cho câu hỏi đầu cơ là gì và phân biệt sự khác nhau giữa hoạt động đầu cơ – đầu tư trên thị trường chứng khoán. Để có thể trở thành một nhà đầu cơ thành công, bạn phải là một người mạo hiểm, nhạy bén khi chấp nhận rủi ro cao để mang về lợi nhuận rất cao sau đó. Tuy nhiên, nếu bạn không phải tuýp người kể trên thì có thể cân nhắc hoạt động đầu tư thu về lợi nhuận trong dài hạn.

Xem thêm:

Choppy Market là gì? Kinh nghiệm đầu tư khi thị trường chao đảo

Bond Yield là gì? Vai trò của lợi suất trái phiếu là gì?

Hối phiếu là gì? Hướng dẫn thiết lập hối phiếu chi tiết

Trang Thái Hùng

Tôi là Trang Thái Hùng – tác giả của những bài viết trên ForexDictionary, với kinh nghiệm hơn 5 năm trong lĩnh vực đầu tư tài chính tôi muốn chia sẻ đến bạn đọc các kiến thức mà tôi đã tích luỹ được, vững kiến thức chọn được nơi đầu tư an toàn lợi nhuận khủng không còn là chuyện quá khó.