Mô hình cánh bướm (Butterfly Pattern) và các bước giao dịch

Trong các giao dịch forex hiện nay, việc mô hình cánh bướm xuất hiện thường xuyên là điều khá quen thuộc. Mô hình này được đánh giá khá cao trong việc đem đến cho trader các tín hiệu và cơ hội giao dịch cực kỳ hiệu quả. Như vậy, mô hình bướm trong forex hiện nay có đặc điểm như thế nào và có cách thức giao dịch ra sao? Tất cả sẽ được bật mí chi tiết nhất qua bài viết sau đây của ForexDictionary.

Đôi nét về mô hình Cánh bướm

Mô hình cánh bướm còn có tên gọi là Butterfly Pattern, đây là một dạng mô hình giá Harmonic xuất hiện nhiều ở cuối một hành động giá có xu hướng mở rộng.

Mô hình cánh bướm cũng tương tự như mô hình Gartley với 5 điểm được ký hiệu rõ ràng qua các ký tự X, A, B, C và D.

Khái niệm về mô hình cánh bướm là gì?

Trong các mô hình Harmonic, mô hình con bướm (cánh bướm) này được đánh giá là có sự hài hòa nhất. Dựa vào đây, trader có thể tìm kiếm được điểm kết thúc của một xu hướng cũng như xác định được điểm tiềm năng để vào lệnh.

Ban đầu, Bryce Gilmore đã là người phát minh ra mô hình bướm này. Tuy nhiên về sau, mô hình này đã được Scott Carney kế thừa và phát triển hoàn chỉnh. Ngày nay, ở các thị trường forex, chứng khoán, hàng hóa hay là tiền điện tử thì mô hình cánh bướm này đều được các trader áp dụng vô cùng nhiều.

Những đặc điểm cơ bản của mô hình cánh bướm là gì?

Như đã chia sẻ, mô hình con bướm với mẫu hình Gartley và con dơi rất giống nhau. Để không bị nhầm lẫn cũng như bỏ lỡ các cơ hội giao dịch lý tưởng thì trader cần phải nắm được các đặc điểm cơ bản của mô hình Butterfly Pattern.

• XA: Đoạn giá này có thể tăng hoặc giảm và nó sẽ là yếu tố chính quyết định xu hướng của giá sau khi kết thúc điểm D. Tỷ lệ Fibonacci sẽ không có bất kỳ quy định nào cho mẫu hình này.
• AB: Giá sẽ có xu hướng đổi chiều và đồng thời đi lùi lại mức Fibonacci thoái lui 78.6% trên đoạn XA. Điểm B sẽ có mức điều chỉnh lúc này là 78.6% của đoạn XA. Đây là một điều kiện đầu tiên vô cùng quan trọng để trader có thể phân biệt được mô hình Butterfly Pattern với các mô hình Harmonic khác.
• BC: Đây sẽ là đoạn điều chỉnh mức thoái lui tính từ mức 38.2% cho đến 88.6% của AB.
• CD: Nếu đoạn BC ở mức thoái lui 38.2% của đoạn AB thì khi đó từ mức 161.8% của đoạn BC sẽ là mở rộng của CD. Còn nếu như đoạn BC được điều chỉnh về mức 88.6% thì đoạn CD sẽ mở rộng về mức 261.8% của đoạn BC.
• XD: Là một xu hướng chung gồm có AB, BC. CD. Đây là đoạn mở rộng từ mức 127% cho đến 161.8% của XA.

Các loại mô hình bướm trong forex

Mô hình bướm trong forex sẽ được phân thành 2 loại khác nhau là mô hình Bearish Butterfly và mô hình Bullish Butterfly. Trong đó, tín hiệu Buy sẽ được mô hình Bullish Butterfly cung cấp và ngược lại mô hình Bearish Butterfly sẽ trả về các tín hiệu Sell. Để có thể phân biệt và hiểu rõ được hai loại mô hình bướm này, trader cần dựa vào một vài đặc điểm sau đây:

Mô hình Bullish Butterfly

Mô hình Bullish Butterfly còn có tên gọi khác là mô hình con bướm tăng giá. Dễ dàng nhận thấy mô hình này có hình dáng tương tự như chữ M khi quan sát trên biểu đồ. Điều này sẽ khá giống với mô hình Double Top – mô hình 2 đỉnh.

• Mô hình con bướm tăng giá sẽ được bắt đầu bằng đoạn XA đang có xu hướng tăng giá.
• Sau đó, nó sẽ được điểm chỉnh giảm chạy về phía điểm B.
• Từ điểm B, giá sẽ bắt đầu tăng điều chỉnh đi lên C.
• Cuối cùng từ điểm C về điểm D thì giá sẽ giảm. Điểm D khi đó sẽ vượt qua khỏi điểm bắt đầu hình thành nên điểm X.
• Như vậy, giá sẽ quay đầu tăng sau khi điểm D kết thúc. Và đây chính là cơ hội tiềm tăng để trader vào lệnh Buy đảo chiều để đón đầu xu hướng.

Mô hình Bullish Butterfly – mô hình con bướm tăng giá

Mô hình Bearish Butterfly

Mô hình Bearish Butterfly thường được gọi với cái tên là mô hình con bướm giảm giá. Nó sẽ giống với mô hình Double Bottom (mô hình hai đáy) bởi vì giống với chữ W hoặc chữ M nằm ngược.

Trong mô hình này, các sóng sẽ có hướng di chuyển ngược lại với mô hình con bướm tăng giá ở trên. Cụ thể sẽ là:

• Mô hình Bearish Butterfly sẽ bắt đầu xu hướng bằng một đoạn giảm giá là XA.
• Tiếp đến giá sẽ tăng điều chỉnh từ điểm A lên điểm B.
• Từ điểm B giá sẽ lại được điều chỉnh chạy về điểm C.
• Cuối cùng, từ điểm C về lại D giá sẽ tăng và điểm D khi đó sẽ di chuyển vượt qua cao hơn điểm bắt đầu là X.
• Giá sẽ quay đầu giảm trở lại sau khi điểm D kết thúc. Và với cơ hội này trader cần phải vào lệnh Sell đảo chiều.

Mô hình Bearish Butterfly – mô hình con bướm giảm giá

Trader cần lưu ý rằng dù cho là mô hình Bearish Butterfly hay là mô hình Bullish Butterfly thì cũng sẽ phải tuân thủ chính xác theo mức tỷ lệ Fibonacci của mô hình. Việc nhận diện xem đây là mẫu hình giảm hay tăng sẽ không có tác dụng gì khác ngoài việc hỗ trợ trader xác định xem tiếp theo xu hướng sẽ diễn ra như thế nào để vào lệnh mà thôi.

Hướng dẫn các bước giao dịch với mô hình Butterfly Pattern

Bước 1: Nhận diện mô hình bướm tiềm năng

Ở bước đầu tiên này, trader có thể quan sát được các chuyển động của giá, thu nhỏ hoặc phóng to biểu đồ tùy ý để tìm kiếm những hình dáng mô hình đặc biệt.

Mô hình cánh bướm vào lúc đầu sẽ có hình dạng giống với chữ W hoặc chữ M và trader cần đánh dấu 5 điểm ở trên đồ thị đó. Đối với trường hợp chữ M, nếu như điểm A cao hơn điểm C và điểm X cao hơn điểm D hoặc điểm A thấp hơn điểm C hoặc điểm X thấp hơn điểm C đối với trường hợp chữ W thì đây khả năng cao sẽ là mô hình cánh bướm tiềm năng. Tuy nhiên, trader cần đo theo các tỷ lệ Fibonacci của mô hình để xác định chắc chắn hơn.

Bước 2: Đo lường các tỷ lệ Fibonacci

Để có thể đo được mức thoái lui của đoạn AB khi so với đoạn XA thì trader cần phải sử dụng FR (Fibonacci Retracement). Nếu như tỷ lệ đo được bằng mức 0.786 hoặc xấp xỉ bằng thì trader có thể tiếp tục đo tiếp những tỷ lệ còn lại khác. Tuy nhiên, nếu như tỷ lệ đo được thấp hơn hoặc chỉ dao động từ 0.382 cho đến 0.618 thì đây khả năng cao là mô hình con cua – Crab pattern.

Tiếp theo, ở đoạn BC thì trader cần sử dụng Fibonacci Retracement để đo mức thoái lui khi so với đoạn AB. Tỷ lệ này nếu như rơi vào khoảng 0.382 cho đến 0.886 thì sẽ được coi là hợp lệ.

Sau đó, để đo mức mở rộng của đoạn CD khi so với đoạn AB thì trader cũng cần phải dùng đến Fibonacci Retracement. Lúc này, tỷ lệ đo được phải ở mức từ 1.618 cho đến 2.618. Nếu như mức thoái lui của đoạn BC là 0.382 thì đoạn CD tối thiểu phải mở rộng tại mức 1.618. Còn nếu như đoạn BC thoái lui ở mức 0.886 thì ít nhất đoạn CD phải được mở rộng ở mức 2.618. Tức là phải có sự tăng lên hoặc giảm xuống theo tỷ lệ tương ứng giữa hai đoạn thì mô hình bướm này mới được chuẩn xác.

Trader có thể hình dung rằng nếu như so với AB đoạn BC thoái lui ở mức 0.382 thì đoạn CD khi so với đoạn AB sẽ mở rộng đến mức 2.618. Lúc này, hình dáng con bướm của mô hình sẽ không còn sự cân xứng và kéo theo đó điểm D sẽ có tỷ lệ thoái lui so với XA không còn nằm ở khoảng từ 1.27 cho đến 1.618.

Bước 3: Thực hiện giao dịch nếu cảm thấy mô hình hợp lệ

Nếu như khi đo tỷ lệ Fibonacci đều thỏa mãn được các điều kiện mà mô hình Butterfly Pattern đưa ra trader có thể thực hiện giao dịch.

Entry – Vào lệnh

Trader cần phải chờ đợi mô hình hoàn thành toàn bộ rồi mới được tiến hành vào lệnh. Trader có thể vào lệnh Sell từ điểm D nếu là mô hình Bearish Butterfly hoặc là vào lệnh Buy nếu là mô hình Bullish Butterfly.

Bên cạnh đó, trader có thể tiến hành vào lệnh sau khi chờ đợi qua 1 hoặc 2 cây nến xác nhận xu hướng chính xác được hình thành sau điểm D.

• Đối với mô hình Bullish Butterfly: Sau điểm D sẽ là một hoặc hai cây nến tăng.
• Đối với mô hình Bearish Butterfly: Sau điểm D sẽ là một hoặc hai cây nến giảm.

Trader cũng có thể kết hợp sử dụng các tín hiệu vào lệnh đến từ các chỉ báo kỹ thuật hoặc mô hình nến khác. Tuy nhiên cần lưu ý rằng điều này cần phải tùy thuộc vào hệ thống mà trader đang thiết lập giao dịch cũng như tình hình thị trường vào thời điểm đó.

Stop loss – Cắt lỗ

Dù cho trader có đang sử dụng chiến lược nào đi chăng nữa thì việc cắt lỗ luôn là điều không thể nào bỏ qua. Đặc biệt, stop loss sẽ là một công cụ quản trị rủi ro cực kỳ hiệu quả dành cho các trader mới tham gia giao dịch.

Với mô hình bướm này, phía dưới điểm D sẽ là điểm cắt lỗ phù hợp nhất dành cho Bullish Butterfly và đối với Bearish Butterfly sẽ là ở phía bên trên điểm D. Lý do là vì khi mức cắt lỗ này và giá chạm vào nhau thì điểm D sẽ không còn ở mức thoái lui đối đa 1.618 khi so với XA, nó không còn thỏa mãn điều kiện thoái lui và phá vỡ mô hình cánh bướm này.

Take Profit – Chốt lời

Cách thức Chốt lời khi giao dịch với mô hình cánh bướm

Khi thực hiện giao dịch với mô hình bướm này, trader có thể áp dụng rất nhiều cách thức chốt lời khác nhau chẳng hạn như chốt lời tại mức giá của điểm A. Hay chốt lời tại điểm cao nhất của Bullish Butterfly và đối với Bearish Butterfly sẽ là điểm thấp nhất hoặc cũng có thể thực hiện chốt lời với mức thoái lui 1.618 của CD ở điểm E.

Tuy nhiên, mô hình Butterfly Pattern là một mô hình vô cùng tiềm năng. Tại một giai đoạn sớm của xu hướng mới, nó đã có thể xuất hiện. Tức là sau khi hình thành điểm D, để xu hướng đó có thể tiếp tục thì giá sẽ bức phá rất mạnh. Và phần bức phá đó sẽ chính là giai đoạn mà xu hướng hưng thịnh nhất.

Ngoài ra, mô hình cánh bướm này còn có thể xuất hiện ở gần cuối một xu hướng và thị trường sẽ bị đảo chiều sau khi hoàn thành điểm D. Từ đây, nắm bắt được một phần lớn của xu hướng mới là điều mà trader hoàn toàn có khả năng làm được. Vì vậy, đối với các trader chuyên nghiệp, chiến lược chốt lời quan trọng và được sử dụng nhiều nhất khi giao dịch với mô hình cánh bướm đó chính là sẽ chốt lời từng phần và đồng thời kết hợp trailing stop.

Cách thức chốt lời này sẽ diễn ra như sau: Sau khi tại mức giá của điểm A, giá đặt được mục tiêu thì trader cần tiến hành đóng một nửa khối lượng lệnh lại. Sau đó, một nửa lệnh còn lại sẽ được stop loss dời qua cho đến swing low (điểm thấp) gần nhất với Bullish Butterfly hoặc swing high (điểm cao) gần nhất nếu là Bearish Butterfly.

Với chiến lược Take Profit này, hầu như trader sẽ mang về cho mình các khoản lợi nhuận lớn. Nếu như trường hợp ngay sau đó trader bị thua lỗ do thị trường chống lại thì phần lợi nhuận đã được chốt của một nửa lệnh này chính là khoản bù đắp. Nếu như trị trường vẫn đi đúng theo xu hướng mà trader đã dự đoán thì chắc chắn trader sẽ thu về khoản lợi nhuận khủng hơn nữa.

Chốt lời khi giao dịch với mô hình cánh bướm trong forex

Ví dụ về các giao dịch khi sử dụng mô hình bướm trong forex

Cặp tiền tệ EUR/USD ở khung H4 khi giao dịch với mô hình Bullish Butterfly

Mô hình Bullish Butterfly trên biểu đồ giao dịch của cặp tiền EUR/USD ở khung H4

Các tỷ lệ Fibonacci của mô hình Bullish Butterfly sẽ được tiến hành đo đạc như sau:

Tiến hành đo tỷ lệ Fibonacci

• Đoạn AB sẽ có mức thoái lui chính xác đến mức tỷ lệ là 0.786 của đoạn XA.
• So với đoạn AB, đoạn BC thoái lui ở mức 0.786. Nó thỏa mãn điều kiện của mô hình vì nằm giữa của khoảng tính từ 0.382 cho đến 0.886.
• Đoạn CD sẽ mở rộng ở mức 1.886 của đoạn AB. Nó nằm giữa khoảng từ mức 1.618 tính đến mức 2.618, tức là đã thỏa mãn điều kiện.
• Đoạn CD thoái lui đến mức 1.618 của đoạn XA.

Toàn bộ những tỷ lệ vừa rồi đều thỏa mãn điều kiện của mô hình Butterfly Pattern. Từ đó, chiến lược giao dịch chi tiết sẽ được tiến hành như sau:

• Tại D, trader cần vào lệnh Buy bởi vì đây là vị trí cây Bullish Reversal Pin bar xuất hiện. Nó cung cấp tín hiệu để vào lệnh Buy cho nên tín hiệu giao dịch này được xem là rất mạnh.
• Thiết lập mức cắt lỗ ở bên dưới điểm D hoặc bên dưới giá thấp nhất cách khoảng vài pip của Pin bar.
• Trader nên sử dụng chiến lược đặt Take Profit từng phần. Tại mức giá của điểm A, trader cần chốt lời một nửa khối lượng lệnh. Sau đó, trailing stop lên đến các điểm thấp gần nhất, tức là trailing stop 1. Khi tiếp tục có sự gia tăng giá lên và swing low được tạo thành cao hơn thì trader có thể dời mức cắt lỗ lên vị trí này để hạn chế sự thua lỗ trong trường hợp thị trường không đi đúng hướng.

Cặp tiền tệ XAU/USD ở khung H1 khi xuất hiện mô hình Bearish Butterfly

Với ví dụ này, trader có thể giả định rằng các mức tỷ lệ Fibonacci đã được đo như sau:

• Đoạn AB có mức thoái lui đo được xấp xỉ mức 0.786 của đoạn XA và có sự chênh lệch nhỏ không đáng kể.
• Đoạn BC thoái lui ở mức xấp xỉ bằng 0.5 khi so với đoạn AB.
• Đoạn CD mở rộng xấp xỉ với mức gần bằng 1.618 so với đoạn AB và có mức thoái lui là 1.618 của đoạn XA.

Như vậy những tỷ lệ này đã hoàn toàn thỏa mãn được điều kiện mà mô hình Bearish Butterfly đưa ra. Từ đó, chiến lược giao dịch sẽ là:

• Trader có thể tiến hành vào một lệnh Sell ở điểm D. Lý do là vì vị trí này có sự xuất hiện của mô hình nến đảo chiều giảm đỉnh nhíp. Cho nên tín hiệu để vào lệnh Sell được cung cấp sẽ mạnh mẽ hơn bao giờ hết.
• Mức cắt lỗ nên được đặt cách điểm D một vài pip.
• Khi giá bắt đầu chạm vào mức giá ở điểm A thì trader cần tiến hành chốt lời một phần lệnh. Sau đó, thực hiện việc dời cắt lỗ xuống tại điểm cao (swing high) gần nhất. Cuối cùng, khi mà tiếp tục diễn ra xu hướng giảm giá và swing high thấp hơn nữa được hình thành, trader cần dời stop loss một lần nữa đến swing high này. Đây là cách thức tối ưu nhất để trader có thể giảm thiểu đi thua lỗ.

Mô hình cánh bướm sẽ là mô hình mang lại cho trader rất nhiều cơ hội giao dịch tiềm năng ngay từ khi xu hướng mới được bắt đầu. Vì vậy, với những chia sẻ chi tiết của ForexDictionary về đặc điểm cũng như cách thức giao dịch của từng loại mô hình bướm này, hy vọng trader sẽ học hỏi thêm được nhiều kiến thức và thông tin bổ ích hơn nữa. Chúc tất cả trader sẽ có một quá trình giao dịch hiệu quả và thuận lợi nhất nhé.

Trang Thái Hùng

Tôi là Trang Thái Hùng – tác giả của những bài viết trên ForexDictionary, với kinh nghiệm hơn 5 năm trong lĩnh vực đầu tư tài chính tôi muốn chia sẻ đến bạn đọc các kiến thức mà tôi đã tích luỹ được, vững kiến thức chọn được nơi đầu tư an toàn lợi nhuận khủng không còn là chuyện quá khó.