Ngay cả khi bạn không biết Libor là gì thì nó vẫn có tác động mạnh mẽ đến tình hình tài chính của bạn. Tùy thuộc vào mức độ ảnh hưởng là trực tiếp hay gián tiếp. Để hiểu hơn về lãi suất Libor hiện nay cũng như cách tính lãi suất Libor thì tìm hiểu bài viết này cùng Forex Dictionary. Qua đây, các bạn sẽ biết được tầm quan trọng của Libor trên thị trường tài chính toàn cầu cũng như biết thêm kiến thức về lịch sử và tương lai của mức lãi suất này!
Libor là gì? Hiểu như thế nào về lãi suất Libor?
Định nghĩa về lãi suất Libor
Libor là gì? Tên gọi đầy đủ của LIBOR chính là London Inter – Bank Offered Rate. Giải nghĩa đơn giản là nói về một loại lãi suất liên ngân hàng. Trong đó, các ngân hàng sẽ có sự thỏa thuận và cho nhau vay với những khoản vay ngắn hạn. Theo như thuật ngữ ngân hàng thì đây được hiểu là lãi suất của việc cho vay qua đêm liên ngân hàng Luân Đôn (London).
Mặc dù có tên gọi “lãi suất giao dịch liên ngân hàng London” nhưng trên thực tế, LIBOR được định nghĩa như là tiêu chuẩn tham chiếu toàn cầu. Sở hữu 5 loại đồng tiền quyền lực niêm yết là: USD, JPY, CHF, GBP, EUR. Được biết, các hợp đồng sử dụng lãi suất này có giá trị lên tới 350 nghìn tỷ USD. Nếu như so sánh với thị trường cổ phiếu thế giới thì con số này có giá trị gấp 3.
Theo một cách nói khác, Libor cũng được hiểu là lãi suất cố định mà tại đó, các ngân hàng có thể thực hiện quá trình vay mượn tiền. Tuy nhiên, cần phải đảm bảo rằng ngưỡng mượn tiền nằm trong khả năng và có thể thể tính toán được. Lãi suất này sẽ không chỉ áp dụng đơn thuần cho một ngân hàng mà cho đa ngân hàng tại London. Con số lãi suất được cố định mỗi ngày bởi Hiệp Hội Anh và được Thomson Reuters đại diện thông báo.
Một điều bạn có thể chưa biết đối với lãi suất Libor chính là nó được sàn giao dịch liên lục địa ICE tính toán và công bố qua mỗi ngày. Sàn giao dịch điện tử được hỗ trợ kết nối trực tiếp với những cá nhân hoặc đại diện doanh nghiệp, đơn vị kinh doanh nhiều lĩnh vực khác nhau. Điển hình như kinh doanh dầu mỏ, khí đốt tự nhiên, năng lượng điện, phái sinh hàng hóa,…
Tìm hiểu ý nghĩa của London Inter – Bank Offered Rate ( LIBOR)
London không chỉ là thủ đô của đất nước sương mù mà còn được biết là trung tâm tài chính bậc nhất của Anh Quốc nói riêng và cả thế giới nói chung. Chính vì vậy mà sự tác động của lãi suất Libor ảnh hưởng không chỉ tài chính London mà còn cả các quốc gia khác trên toàn cầu. Ngay cả tại Việt Nam, lãi suất Libor cũng đang dần phổ biến và được các chuyên gia nhận định là một công cụ tham chiếu quan trọng. Đối với các nhà đầu tư trên thị trường giao dịch thì Libor chính là một công cụ rất được ưa chuộng và sử dụng.
Với cách nói đơn giản, lãi suất Libor đã có một chặng đường khá xa để trở thành công cụ tham chiếu quan trọng của những công cụ tài chính. Ví dụ điển hình như là hợp đồng tương lai, hợp đồng hoán đổi lãi suất, đồng USD hoặc là thế chấp lãi suất thay đổi.
Bên cạnh đó, lãi suất Libor còn nắm giữ ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong thời điểm thắt chặt tín dụng. Ở trong khoảng thời gian này, đồng Đô La Mỹ được xem là khan hiếm, rất khó có thể tìm thấy ở các ngân hàng nước ngoài. Theo như cơ sở thực tế, Libor có một vị thế đặc biệt với việc thanh toán nợ thế chấp tại Mỹ với giá trị dao động trong khoảng 1.2 nghìn tỷ đô la.
Không chỉ vậy, Libor còn là nền tảng cơ sở đối với các khoản vay tiêu dùng ở nhiều quốc gia trên thế giới. Theo như phân tích tài chính, nó có tác động đến nhiều đối tượng, gồm có người tiêu dùng, đơn vị kinh doanh và những tổ chức tài chính quy mô lớn. Đương nhiên là mức lãi suất của các sản phẩm tín dụng sẽ không giống nhau. Cụ thể như là thẻ tín dụng, thế chấp có lãi suất hay là vay tiền để mua ô tô sẽ có thể điều chỉnh dựa trên mức lãi của liên ngân hàng. Dựa vào sự thay đổi của tỷ lệ này giúp cho các nhà đầu tư nhanh chóng xác định được sự dễ dàng của phía cho vay ngân hàng với người tiêu dùng.
Một trong những nhược điểm tồn tại với lãi suất này chính là ảnh hưởng mạnh đến thị trường chứng khoán. Chi phí vay thấp hơn sẽ hấp dẫn được người tiêu dùng, nhưng các nhà đầu tư thị trường chứng khoán sẽ không mong muốn điều này vì nó có ảnh hưởng gián tiếp đến lợi nhuận khi giao dịch thị trường. Có thể bạn chưa biết nhưng một vài quỹ tương hỗ có sự liên kết với lãi suất Libor, chính vì vậy mà khi lãi suất này chịu sự biến động thì lợi suất của quỹ cũng sẽ chịu ảnh hưởng tương đối.
Thời gian hình thành của Libor
Ngay khi thị trường cho ra mắt các sản phẩm dựa trên lãi suất vào năm 1970 thì nhu cầu về một biện pháp thống nhất tài chính chắc chắn là một sự cần thiết. Một bước ngoặt mới trong thị trường tài chính khi Libor chính thức xuất hiện vào năm 1984. Cùng với sự xuất hiện của chỉ báo này, Hiệp Hội Ngân Hàng Anh ( BBA) đã liên tục bổ sung thêm các điều khoản giao dịch thị trường. Đặc biệt là ở các thị trường phổ biến như là chứng khoán, Forex, thị trường hoán đổi lãi suất và thị trường thỏa thuận tỷ giá kỳ hạn.
Sau hai năm xuất hiện ( 1986), lãi suất Libor đã chính thức được áp dụng vào trong thị trường tài chính. Từ thời điểm này trở đi, lãi suất Libor đã trải qua vô số biến động cũng như thay đổi, bổ sung dựa trên nhiều chính sách khác nhau. Vấn đề chính ở đây chính là khi Hiệp Hội Ngân Hàng Anh Libor đổi tên thành ICE Libor vào tháng 2/2014 ngay khi Sàn giao dịch lục địa chịu trách nhiệm quản lý Libor.
Không chỉ riêng cái tên, tiền tệ liên quan đến tính toán của Libor cũng đã có sự thay đổi ít nhiều. Khi mà những tỷ giá tiền tệ mới được bổ sung cũng đồng nghĩa việc xóa sổ nhiều tỷ giá khác. Nếu không loại bỏ thì nó sẽ được tích hợp, điều này xảy ra sau khi áp dụng tỷ giá Euro. Ngay khi xảy ra cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, lãi suất Libor đã có sự sụt giảm tương đối lớn về số lượng kỳ hạn. Hiện tại, Libor đã ổn định và có chỗ đứng nhất định trong thị trường tài chính hiện nay, thường được tổ chức BBA công bố lãi suất theo ngày vào đúng 11h45p sáng ( tính theo giờ địa phương).
Phương pháp tính lãi suất Libor
Sàn giao dịch Liên Lục Địa là cơ quan pháp lý, có trách nhiệm tính toán và công bố lãi suất Libor hiện nay. Để có thể tính toán lãi suất này chính xác và tổng quan nhất, sàn giao dịch liên lục địa đã tạo lập nên một hội đồng được chỉ định của mỗi ngân hàng trên toàn cầu đối với mỗi cặp tiền tệ và kỳ hạn khác nhau. Ví dụ như ngân hàng Bank of America, CitiBank, JPMorgan Chase và UBS là hội đồng cho lãi suất đồng đô la Mỹ. Lưu ý rằng, chỉ những ngân hàng giữ vai trò quan trọng trong nền tài chính London thì mới có thể tham gia và trở thành thành viên trong ICE.
ICE nhận thông tin hàng ngày từ các ngân hàng trên toàn cầu về những mức phí họ tính cho các khoản vay ngắn hạn. Các ngân hàng sau đó gửi câu trả lời cho ICE về từng thời hạn cho vay trong phạm vi lãi suất qua đêm cho đến một năm. Đây được hiểu là lãi suất hàng năm cho các quỹ không được bảo đảm cho một kỳ hạn và tiền tệ cụ thể.
Dựa vào hệ thống hiện tại, sẽ thấy một số ngân hàng được khảo sát hàng ngày bằng cách sử dụng dữ liệu từ Thomson Reuters để xác định mức lãi suất mà họ muốn trả nếu thực hiện vay tiền từ thị trường vốn. Thomson Reuters sẽ tính trung bình các ưu đãi để xác định LIBOR USD. Trong đó, 4 đề nghị cao nhất cũng như thấp nhất đều sẽ bị loại bỏ.
Sau khi thu thập được dữ liệu từ những con số thống kê, cách tính lãi suất libor bằng cách loại trừ lãi suất cao nhất và thấp nhất rồi tính trung bình tất cả các con số. Vậy thì Lãi suất libor hiện nay là bao nhiêu? Được biết, IBA chính là tổ chức toàn cầu đảm nhận việc công bố tỷ giá cho từng loại tiền tệ và kỳ hạn sau khi chúng được tính toán và hoàn thành. Nó sẽ được công bố vào lúc 11:55 giờ Luân Đôn.
Hiệp hội Ngân hàng Anh (BBA), từng gọi LIBOR là “con số vĩ đại nhất thế giới”. Họ tuyên bố rằng những con số này có trên hơn một triệu màn hình giao dịch trên toàn cầu. Các số liệu mới này sẽ tạo ra tác động đáng kể đối với bất kỳ khoản vay nào được gắn với một trong các chỉ số Libor, chẳng hạn như tỷ giá đô la Mỹ kỳ hạn ba tháng.
Tháng 4/ 2018, ICE đã đệ trình một đề xuất để cải thiện quy trình tính toán LIBOR. Nó đề xuất sử dụng một cách tiếp cận phân lớp dựa trên giao dịch của nguồn dữ liệu, phương pháp thác nước (Waterfall Methodology) với mục đích tính lãi suất LIBOR chính xác hơn.
Các khoản thanh toán lãi hàng tháng của người đi vay sẽ tăng lên nếu tỷ lệ Libor tăng lên. Người vay sẽ hạnh phúc hơn nếu họ trả lãi ít hơn vì Libor có sự giảm sút. Tuy nhiên, khi Libor giảm, các quỹ tương hỗ và hưu trí có tài sản dựa trên lãi suất Libor sẽ bị ảnh hưởng. Họ sẽ không nhận được nhiều như vậy, vì vậy lãi suất Libor giảm không phải lúc nào cũng là một dấu hiệu tốt.
Lãi suất khởi điểm Libor là tỷ lệ mà các ngân hàng Vương quốc Anh phải trả để vay lẫn nhau bằng 10 loại tiền tệ và 15 kỳ hạn định trước. Kỳ hạn ngắn nhất là qua đêm và dài nhất là 12 tháng ( tròn 1 năm). Libor được sử dụng để tính lãi suất cho các hợp đồng trị giá hàng nghìn tỷ đô la Mỹ, liên quan đến hàng trăm triệu người. Việc thiếu luật truy tố của Vương quốc Anh đối với gian lận lãi suất đã tạo ra sự bối rối cho các cơ quan chức năng xử lý các vụ bê bối liên quan đến gian lận lãi suất.
Libor được sử dụng để xác định tiền lãi mà khách hàng trả hoặc nhận khi họ gửi tiền hoặc mua trái phiếu ngắn hạn, tài sản thế chấp hoặc nợ của công ty. Lãi suất này được sử dụng làm tham chiếu cho gần một nửa các khoản thế chấp có lãi suất điều chỉnh, 70% thị trường tương lai của Hoa Kỳ và một phần lớn thị trường tín dụng chéo – nơi các doanh nghiệp chấp nhận thế chấp có rủi ro thay đổi lãi suất.
Mức độ ảnh hưởng của lãi suất Libor đối với thị trường tài chính thế giới
Tầm quan trọng của Libor phủ sóng mạnh mẽ tại London và Châu Âu. Tất cả các ngân hàng, tổ chức tài chính và công ty tín dụng trên toàn cầu đều dựa vào LIBOR để xác định lãi suất của họ. Ngoài ra, LIBOR cũng là tiêu chuẩn cho các hợp đồng trị giá hàng triệu đô la có thời gian đáo hạn qua đêm hoặc là những hợp đồng dài hạn lên đến 30 năm.
Theo dữ liệu từ Kho bạc Anh (HM Treasury), các hợp đồng tài chính được ràng buộc với tỷ lệ LIBOR đều đã lên tới 300 nghìn tỷ đô la Mỹ. Mặc dù vậy nhưng nó không bao gồm các khoản vay tiêu dùng hoặc những mức lãi suất điều chỉnh thế chấp nhà. IBA ước tính rằng có hàng trăm nghìn tỷ đô la lãi suất gắn liền với ICE LIBOR.
Điều khiến LIBOR phổ biến là do nó được tính toán và xây dựng phù hợp để thể hiện mức lãi suất cho vay thấp nhất trong số các ngân hàng và tổ chức tài chính lớn. Bất kỳ thay đổi nào về lãi suất cơ bản (trong LIBOR) cũng sẽ ảnh hưởng đến các hợp đồng được ràng buộc với LIBOR hoặc dựa trên nó.
Tác động của LIBOR không chỉ giới hạn trong ngành công nghiệp nhà ở. LIBOR cũng có thể được sử dụng để thiết lập lãi suất thả nổi, lãi suất qua đêm hoặc là lãi suất tương lai. Chúng cũng thường được sử dụng cho các khoản vay sinh viên, quỹ hoạt động và thế chấp. Bên cạnh đó, LIBOR được các công ty sử dụng để phòng ngừa rủi ro lãi suất bằng cách đặt giá cho các hợp đồng tương lai lãi suất.
Nhiều chủ sở hữu nhà và những người đi vay khác không nhận ra tác động của LIBOR đối với khoản vay của họ. Họ sẽ có thể hưởng lợi từ lãi suất LIBOR nếu nền kinh tế Mỹ khỏe mạnh và môi trường lãi suất ở Mỹ ổn định. Tuy nhiên, nếu không may, lãi suất LIBOR có thể cho thấy sự biến động quá mức trong thời kỳ kinh tế không chắc chắn. Điều này gây khó khăn hơn cho các ngân hàng và người cho vay trong việc cho giao dịch cho, đặc biệt là ở các nước phát triển.
Vấn đề này sẽ có tác động không nhỏ đối với các doanh nghiệp muốn vay tiền từ ngân hàng. Nếu ngân hàng thiếu tiền mặt, ngân hàng có thể tính phí cao hơn hoặc có thể từ chối cho vay tiền.
Đặc điểm nổi bật của LIBOR là có khả năng phản ứng rất nhanh với các biến động lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED). Điều này có thể giúp giảm tác động của việc cắt giảm lãi suất của Fed.
Bên cạnh đó, ảnh hưởng của Libor cũng mở rộng đến thị trường ngoại hối khi nó được gắn với các loại tiền tệ như Euro, Bảng Anh, Yên Nhật và các loại tiền tệ khác. Thường thì tác động hàng ngày của LIBOR đối với giá trị đồng đô la ở Mỹ là không đáng kể. Một điều quan trọng cần nhớ là lãi suất LIBOR được gắn chặt với tỷ giá hối đoái Euro hoặc dự trữ USD do các ngân hàng nước ngoài nắm giữ. Được biết, đồng Euro chiếm khoảng 20% tổng số đô la dự trữ.
Sự kiện chấn động lịch sử – Lãi suất LIBOR bị thao túng và có sự gian lận lãi suất
Vụ bê bối lịch sử lãi suất libor là gì? Sự kiện thao túng liên ngân hàng Libor là một trong những vụ lừa đảo ngân hàng đạt đến tầm vĩ mô trong lịch sử. Nó liên quan đến hơn 360 nghìn tỷ đô la và là một trong những vụ bê bối nghiêm trọng nhất trong lịch sử ngành ngân hàng toàn cầu. Cần phải hiểu rằng, Libor từng là con số quan trọng nhất trên thế giới và đã bị coi là không đáng tin cậy sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, khi chính quyền Hoa Kỳ và Vương quốc Anh phát hiện ra rằng các nhà giao dịch đang kiếm lợi từ nó thông qua việc thao túng tỷ giá.
Năm 2012, vụ bê bối này chính thức bị phanh phui. Nó liên quan đến một kế hoạch của các chủ ngân hàng tại các tổ chức tài chính lớn nhằm thao túng tỷ lệ lãi suất liên ngân hàng London (LIBOR) để kiếm lợi nhuận. Gần 20 tổ chức tài chính lớn nhất có liên quan đến vụ bê bối này, kéo dài ở Mỹ, Anh, Thụy Sĩ và Đức,…. Hiện tại, một số ngân hàng Mỹ vẫn đang trong quá trình bị điều tra.
Đặc biệt, giới ngân hàng quốc tế cũng từng rúng động vào tháng 7/2012 trước thông tin các ngân hàng lớn của Anh và quốc tế hợp sức thao túng lãi suất Libor. Các ngân hàng này đã hạ Libor để kiếm lợi nhuận và che giấu chi phí đi vay của họ trong cuộc khủng hoảng tài chính 2007-2009. Các nhà bán lẻ, ngân hàng và doanh nghiệp là những nạn nhân chính. Nhiều người đã bị kết án tù chính cùng với những khoản tiền phạt sau đó.
Các ngân hàng dường như đã bị sốc khi bị phạt hàng tỷ đô la trong thời gian đó. Vụ bê bối Libor vẫn không có dấu hiệu dừng lại khi các nhà quản lý tiếp tục mở rộng cuộc điều tra của họ. Sự việc này bắt đầu với Ngân hàng Barclays Capital ở Anh. Nó lan sang các ngân hàng khác như UBS, HSBC và Deutsche Bank.
Sau quãng thời gian điều tra mạnh mẽ, Barclays Capital buộc phải thừa nhận hành vi gian lận và nộp một khoản tiền phạt đáng kể. Chủ tịch Barclays Marcus Agius và Robert E. Diamond Jr đã phải từ chức. Một số nhà giao dịch Barclays vẫn có thể phải đối mặt với các vụ truy tố cấu hình vì vai trò của họ trong việc thao túng công cụ theo dõi tỷ lệ LIBOR. Ngân hàng không đưa ra bất kỳ danh tính cụ thể nào nhưng cũng thông báo với các nhà chức trách rằng họ không hành động một mình. Do đó, các ngân hàng khác đã không tránh khỏi liên lụy và nằm trong tầm ngắm kiểm tra của các cơ quan chức năng.
Sau khoảng thời gian lao đao này, nhiệm vụ bảo vệ LIBOR thuộc về Cơ quan Quản lý Tài chính Vương quốc Anh, (FCA). Cơ quan này chịu trách nhiệm giám sát LIBOR và chuyển giao nó cho Cơ quan Quản lý Tài chính (ICE) (IBA). Được biết, IBA là công ty con của Intercontinental Exchange (ICE) có trụ sở tại Vương quốc Anh và thuộc quyền của một nhà điều hành sàn giao dịch tư nhân có trụ sở tại Hoa Kỳ. Ở thời điểm hiện tại, LIBOR còn được gọi là LIBOR ICE.
Thông qua những thông tin trên, có thể thấy sự không công bằng trong việc xác định lãi suất. Thường sẽ rơi vào trường hợp là bên vay muốn lãi suất thấp, trong khi bên kia muốn lãi suất cao hơn. Lãi suất cao là một lý do phổ biến cho các khoản vay. Từ những lý do này khiến nhiều người cho rằng không nên sử dụng Libor. Bởi vì Libor hiện được tạo ra bởi khu vực tư nhân và không bị chính phủ kiểm soát chính quyền.
Lãi suất Libor có thể biến mất trên thị trường tài chính toàn cầu
Dựa trên thông tin của thông cáo báo chí năm 2017, đại diện cơ quan giám sát tài chính Anh – FCA đã đưa ra nhận định phân tích rằng lãi suất Libor không thật sự bền vững. Cùng với luận điểm của mình, ông đã đưa ra các dẫn chứng quan trọng, điển hình là lãi suất Libor không được tính toán dựa theo những giao dịch phát sinh thực tế. Ngoài ra, Libor cũng có thể là một mối lo ngại khi nó luôn là nguyên nhân chính của nhiều vụ thao túng lãi suất. Kéo theo sự kiện này là các hình phạt tài chính đối với các ngân hàng cũng như khiến cho nhiều nhân viên mất quyền tự do khi đứng phía sau song sắt.
Ngoài nhận định này, Andrew Bailey cũng bổ sung rằng Cơ quan giám sát tài chính Anh sẽ hỗ trợ Libor đến hết năm 2021 và cố gắng thực hiện quá trình chuyển dịch tài chính đúng như kế hoạch ban đầu. Mặc dù là vây, Bailey cũng nhấn mạnh rằng thị trường cơ sở của Libor đã đến lúc phải nhường chỗ cho những thị trường năng động hơn. Chính vì vậy mà lãi suất của thị trường này cũng không quá đáng tin cậy và cần một sự thay thế phù hợp hơn.
Cũng vào năm 2017, FCA cũng đã có buổi trò chuyện với các đại diện ngân hàng, đồng thời cho thấy sự do dự của mình với việc sử dụng Libor. FCA đang cân nhắc đối với vấn đề khai tử lãi suất này ra khỏi thị trường tài chính. Hầu hết các ngân hàng đều cho rằng việc thực hiện này cần ít nhất 4 đến 5 năm để hoàn thành triệt để. Chính vì vậy mà Bailey với cương vị đứng đầu FCA đã yêu cầu các ngân hàng tiếp tục nộp lên lãi suất cho đến hết năm 2021.
Trong thời gian gần đây, nhiều đơn vị, tổ chức đã có sự thay thế Libor bằng một lãi suất khác. Đơn cử như ngân hàng trung ương Anh đã có đề xuất loại bỏ Libor và thay vào đó là Sonia – Sterling Overnight Index Average. Ngoài ra FED – một gương mặt quen thuộc trong thị trường tài chính cũng đang trong quá trình nghiên cứu lãi suất thay thế cho Dollar Libor. Đồng thời, ECB – ngân hàng trung ương châu Âu cũng đang có sự tìm tòi về một sự cải cách bằng cách sử dụng Euribor.
Cùng với sự khai tử Libor ra khỏi thị trường tài chính, nhiều cá nhân/ đơn vị cho rằng đây là một sự tốn kém không hề nhỏ. Nếu như không kiểm soát tốt thì thị trường rất dễ rơi vào tình trạng hỗn loạn. Điều này sẽ kéo theo những làn sóng kiện tụng với phạm vi toàn cầu.
Bài viết trên đã cung cấp cho bạn những thông tin cụ thể nhất về lãi suất Libor cũng như trả lời chi tiết đối với câu hỏi Libor là gì. Mặc dù đã từng được biết là “viên ngọc quý” của thị trường tài chính toàn cầu. Thế nhưng hiện tại, lãi suất Libor lại đang trên bờ vực của sự khai tử. Các nhà phân tích tài chính toàn cầu đưa ra lời khuyên rằng các cơ quan quản lý cần thực hiện nhiều bước hơn để hỗ trợ các ngân hàng giải quyết các vấn đề về chuyển đổi lãi suất. Đặc biệt kể từ khi Libor chính thức được gỡ bỏ trên thị trường tài chính.
Tôi là Trang Thái Hùng – tác giả của những bài viết trên ForexDictionary, với kinh nghiệm hơn 5 năm trong lĩnh vực đầu tư tài chính tôi muốn chia sẻ đến bạn đọc các kiến thức mà tôi đã tích luỹ được, vững kiến thức chọn được nơi đầu tư an toàn lợi nhuận khủng không còn là chuyện quá khó.